Το άγχος είναι δύσκολο να το κατανοήσουμε. Όμως μπορεί να κάνει τις ζωές μας μίζερες, να χειροτερέψει τη φυσική μας κατάσταση και μάλιστα μερικές φορές με δραματικό τρόπο. Περιέργως, δεν αντιλαμβανόμαστε πάντα ότι είμαστε αγχωμένοι.
Οι συνήθειες, οι αντιλήψεις και τα συμπτώματα που αποκαλύπτουν τα προβλήματα μπορεί να είναι δύσκολο να τα αναγνωρίσουμε, επειδή μας έχουν γίνει οικεία.
Ο όρος άγχος (ή στρες) προέρχεται από το ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ἄγχω, που σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση σε μια απειλή ή σε ένα αίτημα για την αντιμετώπιση απαιτητικών καταστάσεων. Όταν νιώθεις στρες, το σώμα σου είναι σε ένταση και ο εγκέφαλός σου πυροδοτείται από πολλαπλές σκέψεις.
Ο καθένας μας εκτίθεται καθημερινά σε στρεσογόνες καταστάσεις. Το στρες μάλιστα μπορεί να είναι και θετικό -το λεγόμενο ευ στρες-, όταν καλούμαστε να το αντιμετωπίσουμε σπάνια (ή μόνο μερικές φορές) και σε περιορισμένο βαθμό. Σε αυτή την περίπτωση, λειτουργεί σαν καταλύτης και μας ενεργοποιεί, για να αντεπεξέλθουμε στις όποιες καταστάσεις.
Όσο πιο συχνό και έντονο είναι το στρες, τόσο πιο δύσκολο μάς είναι να αντιμετωπίσουμε τις καθημερινές μας υποχρεώσεις.
Το άγχος μπορεί να έχει ψυχογενή προέλευση ή μπορεί να είναι συνέπεια σωματικής πάθησης. Επιπλέον, εξαρτάται από τις γνωστικές, συναισθηματικές διεργασίες, τον τρόπο ζωής του ατόμου και τον τρόπο αντίληψής του. Κάθε άτομο έχει ένα ορισμένο βαθμό άγχους, ο οποίος θεωρείται φυσιολογικός κάτω από ορισμένες περιστάσεις.
Σε κάποιες άλλες όμως περιπτώσεις αυξημένου άγχους, προξενεί κακό και συντελεί στο να υπολειτουργεί το άτομο στις δραστηριότητές του και στο να επηρεάζεται αρνητικά η υγεία του.
Το ερώτημα που γεννιέται είναι πότε και τι μας ωθεί στο να ζητήσουμε τη βοήθεια ενός ειδικού. Ποια είναι τα συναισθήματα που μας οδηγούν; Θυμός, απογοήτευση, φόβος, όπως, επίσης, οξυθυμία, κούραση και κατάθλιψη, μας κυριαρχούν και δεν μας επιτρέπουν να λειτουργήσουμε έτσι όπως θα θέλαμε.
Το στρες μάς κάνει ιδιαίτερα απαιτητικούς, ανυπόμονους και ευερέθιστους, με ιδιαίτερα χαμηλή διάθεση για συνεργασία. Διατρέχουμε μάλιστα κίνδυνο να κακοποιήσουμε λεκτικά η ακόμη και σωματικά τα παιδιά μας.
Λειτουργώντας κάτω από στρες, έχουμε, για παράδειγμα, την τάση να παρεξηγούμε συμπεριφορές των παιδιών μας, πιστεύοντας ότι έκαναν κάτι από πρόθεση, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για μια απλή απροσεξία.